計測における誤差解析入門(その30) 8-16, 8-18, 8-19, 8-20

John R. Taylor「計測における誤差解析入門」の読書メモ

8.16

 y_i の誤差がすべて  \sigma_y であることを使う.


 \begin{align}  X = \sum_i x_i,\ Y=\sum_i x_i^2 \end{align}


とおく.誤差伝搬の一般式(3.47)より


 \begin{align}
  (\delta A)^2 &= \frac{\sigma_y^2}{\Delta^2}\sum_j (Y -x_j  X)^2  \\\\
  &= \frac{\sigma_y^2}{\Delta^2} \left( N Y^2 - 2X^2 Y+X^2 Y \right) \\\\
  &= \frac{\sigma_y^2}{\Delta^2} \sum_i x_i^2 \left( N Y -  X^2 \right) \\\\
  &= \frac{\sigma_y^2}{\Delta} \sum_i x_i^2
\end{align}


\begin{align}
  (\delta B)^2 &= \frac{\sigma_y^2}{\Delta^2}\sum_j \left( N x_j -X  \right)^2  \\\\
  &= \frac{\sigma_y^2}{\Delta^2} \left( N^2 Y -2N X^2 + N X^2 \right) \\\\
  &= \frac{\sigma_y^2}{\Delta^2} N \left( N Y- X^2\right) \\\\
  &= \frac{\sigma_y^2 N}{\Delta}
\end{align}


となるので,(8.16), (8.17)を得る.

8.18

 B に真の値を使うならば,(8.14)で  A=0 としたものが  \sigma_y になる. B に最良推定値を使う場合,パラメータの独立な自由度が1つ減るので,(8.15)に対応して


 \begin{align}   \sigma_y = \sqrt{\frac{1}{N-1}\sum(y_i-Bx_i)^2} \end{align}


になる.

 B の誤差は,最良推定値


 \begin{align}   B=\frac{\sum xy}{\sum x^2} \end{align}


に誤差伝播の一般式(3.47)を使う. y_i の誤差はすべて  \sigma_y であるとすると


 \begin{align}   (\delta B)^2=\sigma_B^2 &= \frac{\sigma_y^2}{(\sum x^2)^2} \sum x^2
  = \frac{\sigma_y^2}{\sum x^2}   \end{align}


 \begin{align}
  \sigma_B = \frac{\sigma_y}{\sqrt{\sum x^2}}
  \end{align}


となる.

8.19

8.16 と同じだが,(8.37), (8.38)を使う.


 \begin{align}  W = \sum_i w_i,\ X=\sum_i w_i x_i,\ Y = \sum_i w_i x_i^2 \end{align}


とおく.誤差伝搬の一般式(3.47)より


 \begin{align}
  (\delta A)^2 &= \frac{1}{\Delta^2}\sum_j \frac{1}{w_j}\left( w_j Y -w_j x_j X \right)^2  \\\\
  &= \frac{1}{\Delta^2} \left(W Y^2 - 2 X^2 Y +X^2 Y \right) \\\\
  &= \frac{1}{\Delta^2} Y \left( W Y-  X^2\right) \\\\
  &= \frac{1}{\Delta} \sum_i w_i x_i^2
\end{align}


 \begin{align}
  (\delta B)^2 &= \frac{1}{\Delta^2}\sum_j \frac{1}{w_j} \left( w_j x_j W  -w_j X  \right)^2  \\\\
  &= \frac{1}{\Delta^2} \left( Y W^2 -2 W X^2+ W X^2 \right) \\\\
  &= \frac{1}{\Delta^2} W \left( WY-X^2 \right) \\\\
  &= \frac{1}{\Delta} \sum_j w_j
\end{align}

よって

 \begin{align}
  \sigma_A = \delta A = \sqrt{\frac{\sum wx^2}{\Delta}},\ 
  \sigma_B = \delta B = \sqrt{\frac{\sum w}{\Delta}}
\end{align}


8.20

 \sum P = 424, \sum T =144, \sum P^2 = 36034, \sum PT = 12512


 \Delta = 5\cdot36064-424^2=544


 \begin{align}
  A = \frac{36064\cdot 144-424\cdot 12512}{544}=-213.6,\ 
  B = \frac{5\cdot12512-424\cdot144}{544}=2.765
\end{align}

これから

 \begin{align}
  \sigma_T = 12.02,\ 
  \sigma_A = 12.02\sqrt{\frac{36064}{544}}=97.8,\ 
  \sigma_B = 12.02 \sqrt{\frac{5}{544}} = 1.15
\end{align}

となり, A=-200\pm 100^\circCとなる.